Ticaret Bakanlığı, özellikle temel gıda, konut ve otomotiv sektörlerinde yaşanan fahiş fiyat artışlarına karşı harekete geçti. Ülke genelinde başlatılan kapsamlı denetimlerle tüketiciyi korumaya yönelik önemli adımlar atılıyor. İşte denetimlerin detayları ve cezai yaptırımlar…
Ticaret Bakanlığı Fahiş Fiyat Denetimlerine Hız Verdi: Piyasa Artık Daha Yakından Takip Edilecek
Artan enflasyon ve arz-talep dengesizliğine bağlı olarak bazı sektörlerde yaşanan fahiş fiyat artışları, hem tüketicilerin hem de devletin gündeminde öncelikli konu haline geldi. Bu kapsamda Ticaret Bakanlığı, haksız kazanç sağlayan kişi ve işletmelere yönelik denetim ve ceza uygulamalarını sıklaştırdı.
Son haftalarda gıda, otomotiv, konut ve perakende sektörlerinde başlatılan ani denetimler ile etiketsiz satışlar, yüksek fiyat farkları ve stokçuluk gibi uygulamalara karşı sert önlemler alınmaya başlandı.
Fahiş Fiyat Nedir? Hukuken Tanımı ve Sınırları
Türk hukuk sisteminde “fahiş fiyat”, mal veya hizmetin gerçek piyasa değerinden açık şekilde yüksek bir bedelle satılması anlamına geliyor. Özellikle 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve 4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun bu alanda temel hukuki dayanakları oluşturuyor.
Ticaret Bakanlığı’na bağlı Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu, fahiş fiyat artışlarıyla ilgili denetim ve ceza uygulamalarını yürütüyor. Bu kurul, şikayetleri değerlendiriyor, saha denetimleri yapıyor ve gerekirse para cezaları uyguluyor.
Detaylı bilgi için T.C. Ticaret Bakanlığı Resmi Web Sitesi üzerinden güncel mevzuat ve uygulamalara ulaşabilirsiniz.
Hangi Sektörlerde Denetim Var?
Fahiş fiyat denetimleri ağırlıklı olarak şu sektörlerde yoğunlaşıyor:
- Temel gıda ve market ürünleri
- İkinci el ve sıfır otomobil piyasası
- Konut satış ve kiralama ilanları
- E-ticaret platformlarındaki ürün fiyatları
- Zincir mağazalar ve AVM perakendeciliği
Özellikle son dönemde, bazı satıcıların stokçuluk yaparak fiyatları yapay şekilde artırması, Ticaret Bakanlığı’nın radarına girdi. Bakanlık yetkilileri, haksız fiyat artışı yapanlara karşı hem idari para cezası hem de gerekirse kapatma cezası uygulayabileceklerini açıkladı.
Yapılan Denetimlerde Nelere Bakılıyor?
Ticaret Bakanlığı ekipleri tarafından yapılan saha denetimlerinde şu unsurlar kontrol ediliyor:
- Ürünlerin fiyat etiketleri ile kasa fiyatları arasında fark var mı?
- Stokta ürün olmasına rağmen satışa sunulmuyor mu?
- Aynı ürün, kısa sürede aşırı oranda zamlanmış mı?
- Ürün tarihi, menşei ve gramaj bilgileri doğru yazılmış mı?
- E-ticaret sitelerinde ilan edilen fiyatlar piyasa değerinin çok üstünde mi?
Bu denetimlerin sonucunda usulsüzlük tespit edilirse, işletmelere 114 bin TL’ye kadar idari para cezası uygulanabiliyor. Aynı zamanda, tekrar eden ihlallerde faaliyet durdurma kararı da alınabiliyor.
Tüketiciler Şikayetlerini Nasıl Bildirebilir?
Vatandaşlar, fahiş fiyat veya stokçuluk şüphesi taşıyan işletmeleri birkaç farklı kanal üzerinden Ticaret Bakanlığı’na bildirebiliyor:
- ALO 175 Tüketici Hattı
- e-Devlet Üzerinden Haksız Fiyat Şikayet Formu
- Ticaret İl Müdürlükleri’ne doğrudan başvuru
- Bakanlığın mobil uygulaması (HFA Bildirim Uygulaması)
Bu şikayetlerin tamamı, Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu tarafından değerlendirilerek işlem yapılmaktadır.
Emlak ve Otomotivde Sanal Fiyat Şişirmeleri Takipte
Özellikle konut satış ve kiralama sitelerinde ilan fiyatlarının bilinçli şekilde yüksek tutulduğu tespit edilmiştir. Bu konuda Emlakjet, Sahibinden, Zingat, Hepsiemlak gibi büyük portalların da Ticaret Bakanlığı tarafından uyarıldığı ve yapay fiyat artışlarını engellemeye yönelik filtrelemeler yapıldığı biliniyor.
Benzer şekilde, ikinci el araç ilanlarında da al-sat yapan fırsatçılar üzerinden oluşturulan fiyat balonları tespit edilerek işlem başlatılmıştır.
Ceza Alan Firma Sayısı Artıyor
Ticaret Bakanlığı’nın Şubat 2025 itibarıyla yaptığı açıklamaya göre:
- 2024 yılı içinde 18 bin 672 işletme denetlendi.
- 4.219 işletmeye toplamda 285 milyon TL ceza kesildi.
- En çok ceza, gıda ve otomotiv sektörlerinde faaliyet gösteren işletmelere verildi.
Bu rakamlar, 2025 yılında denetimlerin artarak devam edeceğinin sinyallerini veriyor.
Esnaf ve Tüketici Derneklerinden Destek
Denetim sürecine tüketici hakları dernekleri ve bazı esnaf odaları da destek veriyor. Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı, dürüst esnafın bu tür denetimlerden zarar görmeyeceğini belirterek, “Tüketicinin korunması için biz de sürece katkı vermeye hazırız.” açıklamasında bulundu.
Ayrıca, Tüketici Dernekleri Federasyonu (TÜDEF) ve benzeri kuruluşlar da halkı bilinçlendirme çalışmaları yürütüyor.
